Wat staat je te wachten als je hennep teelt en je wiettuintje wordt door de politie ontdekt?

Moet je de politie toestemming geven om je woning te betreden?
Het antwoord op deze vraag is “nee”! Als je de politie vrijwillig toestemming geeft je woning te betreden doe je afstand van je recht op privacy. In een eventuele strafzaak zal de strafrechter er dan in de regel van uitgaan dat je woning rechtmatig door de politie is betreden. De inbeslagneming van je hennepplanten is daarmee in de regel rechtmatig. Als je de politie niet vrijwillig toestemming geeft je woning te betreden, zal de rechter moeten onderzoeken of er ten tijde van het binnentreden bij de politie voldoende verdenking was om tegen jouw wil je woning te betreden. Soms wordt de verdenking ter zake van hennepteelt door de politie onvoldoende “opgeplust”. Dat kan ertoe leiden dat er sprake is van een vormverzuim, dat gevolgen kan hebben voor de afloop van de strafzaak tegen je.

Mag de politie je woning tegen je wil betreden?
Artikel 9 van de Opiumwet geeft de politie de mogelijkheid een woning tegen de wil van de bewoner te betreden als daarin een overtreding van de Opiumwet wordt gepleegd of redelijkerwijze wordt vermoed dat zodanige overtreding wordt gepleegd. Als de politie zich tegen de wil van de bewoner de toegang tot de woning verschaft is het binnentreden niet beperkt tot de voordeur. De politie mag zich ook doorgang en toegang verschaffen tot die ruimten in het pand, waar de overtreding van de Opiumwet wordt gepleegd of ten aanzien waarvan het vermoeden bestaat dat deze daar wordt gepleegd. Een hulpofficier van justitie kan aan een politieambtenaar een schriftelijke machtiging tot binnentreden afgeven. De ambtenaar moet de bewoner deze machtiging tonen. Ook moet hij zich legitimeren en het doel van zijn binnentreden duidelijk kenbaar maken aan de bewoner. Na het zien van de schriftelijke machtiging moet je meewerken. Maak in dat geval steeds duidelijk dat de woning dat je weliswaar meewerkt, maar dat je geen toestemming geeft. Dat doe je door bijvoorbeeld te zeggen: “ik heb gezien dat u bevoegd bent, maar u betreedt mijn woning tegen mijn wil”.

Mag de politie je woning zonder toestemming van een rechter doorzoeken bij een vermoedelijke Opiumwetovertreding?
Artikel 9 van de Opiumwet geeft geen bevoegdheid tot het doorzoeken van een woning. Doorzoeking is meer dan “zoekend rondkijken”. Denk hierbij aan het openen van kasten en lades. Soms overhandigt de politie je een formulier waarin je door ondertekening daarvan schriftelijk toestemming verleent tot het verrichten van een doorzoeking in je woning. Bedenk je dat de politie dan rechtmatig je hele woning volledig op de kop mag zetten en overal in mag rondsnuffelen.

De Hoge Raad heeft op 25 mei 2004¹ uitgelegd wat niet onder doorzoeking wordt verstaan. Citaat: “Zoekend rondkijken en inbeslagneming in woning. Het door forceren van een ruit aan de achterzijde van de woning en meerdere deuren in de woning de toegang tot dat pand en tot de daarin aanwezige ruimten verkrijgen, en daar vervolgens hennepplanten in beslag nemen die daar zijn aangetroffen door zoekend rondkijken, is geen doorzoeking. De duur van het verblijf in de woning (4 uren) vindt zijn verklaring in de inbeslagneming van het aanzienlijke aantal aangetroffen hennepplanten en van apparatuur”.

Geen aanhouding maar wel een verhoor
Soms besluit de politie na ontdekking van een hennepkwekerij in een woning niet tot aanhouding van de bewoner(s) over te gaan, maar deze in de woning te verhoren. De politie informeert iedere verdachte voorafgaand aan het verhoor over het zwijgrecht. Als je verdacht wordt van het plegen van een strafbaar feit hoef je geen enkele vraag die de politie je stelt te beantwoorden. Je hebt het recht om alleen je personalia en je adres te vertellen en er voor het overige volledig het zwijgen toe te doen.

Aanhouding gevolgd door overbrenging naar het politiebureau voor verhoor
De politie is bevoegd de betrapte hennepteler mee te nemen naar “een plaats van onderzoek”. In de praktijk brengt de politie de aangehouden verdachte ten spoedigste naar een bureau van politie. De politie dient de aangehouden verdachte duidelijk te informeren over de reden van zijn/haar aanhouding. Aan het bureau worden de personalia van de verdachte genoteerd. De verdachte wordt door de politie verhoord. Voorafgaand aan dat verhoor heeft de aangehouden verdachte het recht een advocaat te spreken. De verdachte wordt door de politie op dat recht gewezen. Een verdachte kan sinds 1 maart 2017 maximaal gedurende 9 uren worden opgehouden voor onderzoek en verhoor. Let op, de tijd tussen 24.00 uur en 09.00 uur wordt daarbij niet meegerekend.

Onder verhoor wordt verstaan alle vragen die de opsporingsambtenaar aan de verdachte stelt betreffende diens betrokkenheid bij een geconstateerd strafbaar feit. Het vragen van de personalia van de verdachte valt niet onder het verhoor. Voorafgaand aan het verhoor wordt door de opsporingsambtenaar aan de verdachte duidelijk gemaakt dat deze niet tot antwoorden is verplicht. Je hoeft als verdachte geen enkele vraag te beantwoorden. Het afleggen van een spontane bekentenis is niet verstandig. In de meeste situaties is het na een aanhouding verstandig niets te zeggen over het feit waarvan je wordt verdacht. Vraag voorafgaand aan je verhoor advies aan een advocaat. Een advocaat mag tijdens het verhoor aanwezig zijn. Verhoorbijstand van aangehouden verdachten kan in de meeste gevallen gratis door een piketadvocaat worden verleend.

Hoe werkt een verhoor?
De politieman of vrouw die het verhoor afneemt zal proberen een persoonlijk contact met je te maken. Ter inleiding wordt een sociaal verhoor afgenomen. Daarbij wordt gevraagd naar je relatie, je opleiding, je beroep, je hobby’s en naar je financiële situatie. Zo komt een goed gesprek op gang en wordt het steeds moeilijker om op de rem te trappen. Wie A zegt, zegt vaak ook B. Vaker worden wij gebeld met de vraag: “ik moet mij melden bij de politie voor het afleggen van een verklaring. Wat moet ik dan zeggen?“. Het antwoord is standaard: “u moet niks. U mag verklaren, maar bent daartoe niet verplicht”. Vele verdachten voelen zich in een verhoor volstrekt ten onrechte min of meer gedwongen om vragen te beantwoorden. In NRC Handelsblad van 31 oktober 2008 is een artikel geplaatst met de titel: ”Altijd zwijgen – meer toga-tv uit de VS”. Ik citeer uit deze krant:“Dat een college rechtsgeleerdheid spannend en onderhoudend kan zijn laat de snel sprekende professor James Duane zien van Regent University School of Law School in Virginia. Hij legt uit waarom de burger altijd en op àlle vragen van de politie moet zwijgen. Niets wat je zegt kan ooit in je voordeel zijn. Zelfs het meest onschuldige antwoord kan justitie al helpen om op de zitting iedere burger er als een leugenaar te laten uitzien. Duane is een voormalige strafpleiter die zeer overtuigend is. Het is een opname tijdens een college; daarna volgt een politieman die zijn perspectief uitlegt. Ook niet slecht. Dit college is ook te volgen voor niet-juristen. Duane’s voordracht duurt een half uur, maar is iedere minuut waard”.

Inverzekeringstelling voor 3 x 24 uur
De (hulp)officier van justitie kan bepalen dat de verdachte langer op het bureau moet blijven dan de zes uur voor verhoor. De verdachte wordt dan in verzekering gesteld. Inverzekeringstelling kan plaatsvinden indien:

• Het voor het onderzoek nodig is dat de verdachte langer op het bureau blijft voor verhoor;
• De beslissing tot inverzekeringstelling is genomen door de hulpofficier van justitie;
• Hij de verdachte voor hij die beslissing nam heeft verhoord;
• Het feit waarvan de verdachte wordt verdacht volgens de wet voorlopige hechtenis toestaat (bijvoorbeeld een drugsdelict).

Toetsing van de inverzekeringstelling door de rechter-commissaris
Uiterlijk 3 dagen en 15 uur na de aanhouding wordt de verdachte naar de Rechter-commissaris gebracht en door deze gehoord. De rechter-commissaris is een onafhankelijke rechter die werkt voor de rechtbank. De rechter-commissaris bepaalt of de inverzekeringstelling terecht heeft plaatsgevonden.

Inverzekeringstelling en advocaat
Na de inverzekeringstelling wordt een advocaat aangewezen die de verdachte gratis rechtsbijstand zal verlenen. Dit is een onafhankelijke advocaat die op dat moment (piket) dienst heeft. De politie neemt contact met de advocaat op. De verdachte kan ook zelf een advocaat kiezen. In bepaalde gevallen zal ook de door de verdachte gekozen advocaat kosteloos rechtsbijstand verlenen. Dit is afhankelijk van uw inkomen en vermogen. De verdachte doet er goed aan hierover in het eerste gesprek met de advocaat te spreken.

Voorlopige hechtenis
Na de inverzekeringstelling kan de Officier van Justitie bij de Rechter-commissaris van de rechtbank de bewaring vorderen van de verdachte. Hiervoor moeten er “ernstige bezwaren” aanwezig zijn dat de verdachte het strafbaar feit waarvan hij wordt verdacht, heeft begaan. Tevens moet er een grond bestaan (de wetgeving kent 4 gronden). In Opiumwetzaken kan dat gaan om bijvoorbeeld een “onderzoeksgrond” of het “gevaar voor herhaling”. Het bevel bewaring geldt voor een duur van maximaal 14 dagen. De verdachte die in bewaring wordt gesteld wordt overgebracht van de politiecel naar een huis van bewaring.

Als na afloop van de bewaring voortduring van de voorlopige hechtenis is vereist kan de Officier van Justitie bij de raadkamer van de rechtbank de gevangenhouding van de verdachte vorderen. De gevangenhouding kent een duur van maximaal 90 dagen.

De dagvaarding
Na het vooronderzoek door de politie wordt door de Officier van Justitie een dagvaarding uitgebracht waarin een verdachte wordt opgeroepen om voor de Politierechter of meervoudige strafkamer te verschijnen. Naast overtreding van de Opiumwet wordt vaak diefstal van stroom, witwassen en/ of deelname aan een criminele organisatie ten laste gelegd.

Verblijft de verdachte in voorlopige hechtenis, dan ontvangt de advocaat automatisch een kopie van de dagvaarding. Is de verdachte op vrije voeten, dan dient deze zelf een advocaat te raadplegen. Het is altijd belangrijk om tijdig met de advocaat overleg te voeren over de dagvaarding. Middels de dagvaarding kan de advocaat ook het dossier opvragen waarop de tenlastelegging is gebaseerd. Aan de hand van het dossier kan de advocaat controleren of alle wettelijke regels zijn gevolgd. Tevens is in het dossier informatie te vinden over de aanleiding van het onderzoek.

Strafbare feiten

Hennepstekken
Hennep wordt veelvuldig geteeld voor de winning van marihuana (wiet). De teelt van cannabis ziet op het gehele productieproces. Dit betekent van stekje tot wiet. Niet alleen de teelt van wiet, maar ook de teelt van hennepstekken behoort tot de strafbare cannabisteelt. Ook de handel in hennepstekken is strafbaar. Dit geldt ook voor hele kleine stekken, die gewoonlijk nog relatief weinig werkzame stof (THC) bevatten. Ieder deel van de hennepplant, waaraan de hars niet is onttrokken, valt onder de werking van de Opiumwet. Dit ongeacht het THC-gehalte van de plant.²

Beroeps- en bedrijfsmatige teelt
Bij de opsporing ligt de prioriteit bij de beroeps/bedrijfsmatige teelt. Bij de vaststelling van hetgeen beroeps/bedrijfsmatige teelt is, spelen de volgende factoren een rol:

• de schaalgrootte van de teelt (d.w.z. de hoeveelheid planten);
• het soort perceel waarop geteeld wordt;
• gebruik van teeltapparatuur (belichting, verwarming, bevloeiing, etc.);
• de rol van de verdachte: is er bijvoorbeeld sprake van het gedurende langere tijd investeren in hennepteelt.

Lees meer