Psychische aandoeningen

Wat is er bekend over de mogelijkheid dat cannabis het risico op psychose (en schizofrenie) vergroot?

Verschillende studies wijzen uit dat frequent cannabisgebruik tijdens de adolescentie verband houdt met het ontwikkelen van psychoses, schizofrenie en andere psychische aandoeningen.[1] Dit verband is geen causale relatie, het is ingewikkelder dan dat. Hebben mensen met een aanleg voor psychische aandoeningen al in hun jeugd de behoefte om zichzelf met cannabis te beschermen? We weten niet wat eerst komt: de psychische aandoening of de cannabis. Uit onderzoek blijkt wel genoeg bewijs voor een verhoogt risico op psychische aandoeningen bij mensen die in hun adolescentie (frequent) cannabis gebruiken.[2]

Wat is er bekend over de effectiviteit van cannabis tegen angst, depressie, PTSS, bipolariteit en andere stemmingsstoornissen?

Cannabis kan zowel angst opwekken als remmen, afhankelijk van de soort en dosering. Met name CBD heeft aangetoond angst te verminderen. THC en CBN bevorderen de nachtrust.

Angststoornissen zijn veelvoorkomende psychische aandoeningen die meestal goed te behandelen zijn met psychotherapie die gebruik maakt van blootstelling aan de angstige situaties (exposure). Voor een deel van de patiënten is deze behandeling helaas onvoldoende werkzaam. Voor deze mensen zou de toevoeging van het medicijn cannabidiol (CBD) mogelijk een uitkomst zijn. Verwacht wordt dat CBD het effect van de exposure therapie vergroot bij angst. Daarom is er recentelijk (2017) bij Altrecht (Utrecht) en GGZ inGeest (Amsterdam) en UMCG (Groningen) een behandelstudie gestart waarbij voorafgaand aan een aantal exposuresessies cannabidiol geven, om na te gaan of dit het behandeleffect kan vergroten bij agorafobie en sociale fobie[3].

In de Verenigde Staten is de samenhang tussen het gebruik van cannabis en reguliere angstmedicatie onderzocht. Er is een online-enquete uitgezet waarbij 1513 patiënten die cannabis uit de apotheek haalden reageerden. Van de deelnemers aan de enquete gaf bijna driekwart van de patiënten aan dat zij de inname van medicijnen tegen angst verminderden (71,8 %).[4] Soms is het tegenovergestelde mogelijk, dat mensen juist angstig worden door het gebruik van cannabis. Dat is in Israël onderzocht. De resultaten van een grote 3-jarige studie wijzen uit dat het gebruik van cannabis niet wordt geassocieerd met een toename in gevallen van de meeste angststoornissen.[5]

De posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychische aandoening die in het DSM-IV is ingedeeld bij de angststoornissen. Mensen met PTSS zijn, net als bij veel andere psychiatrische stoornissen het geval is, meer verslavingsgevoelig voor middelen zoals alcohol, cannabis en cocaïne. Hoewel er uitvoerig onderzoek is gedaan naar het gebruik van drugs door PTSS-lijders, zijn er relatief weinig studies verricht naar de effectiviteit van cannabis als therapie. Tot voor kort was de heersende opvatting onder de medische gemeenschap dat PTSS een factor was die bijdroeg aan problematisch cannabisgebruik, terwijl er weinig onderzoek was verricht naar de hersenmechanismen waardoor dit problematisch gebruik zich ontwikkelt.

Een studie uit 2009 onderzocht de effectiviteit van nabilone, een synthetische vorm van THC, als aanvullende behandeling van PTSS. Een aanvullende therapie is een therapie die naast een primaire medicatie wordt voorgeschreven, in dit geval antidepressiva en hypnotica. Uit deze studie bleek dat 72% van de patiënten geen of minder nachtmerries had, de lengte en kwaliteit van hun slaap verbeterden en het aantal flashbacks overdag afnam.[6] De rol van de CB1-receptor in het ervaren en onthouden van stressvolle gebeurtenissen is onderzocht en blijken van invloed op het afzwakken van signalen van psychische angst; zwakke signalen worden geassocieerd met het niet kunnen uitwissen van traumatische herinneringen, alsook met een chronische psychische angst en depressie (bij proefdieren).[7]

Veroorzaakt cannabis depressie of andere stemmingsstoornissen?

Er zijn veel patiënten die baat hebben bij cannabis om hun stemming te reguleren. Maar bij wekelijks tot dagelijks cannabisgebruik, is het lastig wat aan een depressie te doen. U blowt soms uw neerslachtige gevoelens weg, maar even later kunnen ze weer (nog harder) terugkomen. Dan krijgt u weer zin om cannabis te gebruiken, waardoor u uiteindelijk de depressie in stand houdt. De cirkel is dan rond.

Bij depressie en manisch depressieve stoornissen wordt geadviseerd naar de huisarts te gaan en te stoppen met cannabis, omdat dit een negatieve invloed op de ziekte kan hebben.[8] 

Het kan echter ook andersom zijn, dat u medicatie gebruikt tegen depressie of stemmingsstoornissen, waarbij u geen baat heeft en het zelfs verergert, praat dan met uw arts om eventueel cannabis als alternatief te proberen, in overleg met je arts.

Over ADHD/ADD lees je hier alles. AutismeSpectrumStoornis ASS

Meer weten over medicinale cannabis? Kijk op de website van de BMC. Meer wetenschappelijk onderzoek is te vinden op de IACM website.

[1] https://medicalmarijuana.procon.org/view.answers.php?questionID=000220

[2] Theresa H. M. Moore et.al. Cannabis Use and Risk of Psychotic or Affective Mental Health Outcomes: A Systematic Review,” The Lancet 28-7- 2007

[3] https://www.uu.nl/sites/default/files/febe_folder_cbd_studie.pdf

[4] Piper BJ, DeKeuster RM, Beals ML, Cobb CM, Burchman CA, Perkinson L, Lynn ST, Nichols SD, Abess AT. Substitution of medical cannabis for pharmaceutical agents for pain, anxiety, and sleep. J Psychopharmacol. 2017 Mar 1. [in press]

[5] Feingold D, et al. EUR Neuropsychopharmacol. 2015 Dec 29. [in press]

[6] Fraser GA. (2009). The Use of a Synthetic Cannabinoid in the Management of Treatment-Resistant Nightmares in Posttraumatic Stress Disorder (PTSD). CNS Neuroscience & Therapeutics. 15(1), 84-88.

[7] Neumeister A. (2012). The endocannabinoid system provides an avenue for evidence-based treatment development for ptsd. Depression and Anxiety. 30(2), 93-96.

[8] https://www.cannabisdebaas.nl/Feiten/Stoornissen/Manisch-depressieve-stoornis-en-depressie.aspx