Epilepsie
Epilepsie is een aandoening die zich uit in de vorm van aanvallen. Deze aanvallen ontstaan door een plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen. Er zijn zo veel patiënten met epilepsie die baat hebben bij medicinale cannabis, dat het op de lijst van aandoeningen van het BMC staat. Cannabis is namelijk in staat om de hoeveelheid adenosine in de hersenen te verhogen. Adenosine remt het ontstaan van epileptische activiteit. Wetenschappelijk onderzoek richt zich voornamelijk op de werkzame stof CBD bij epilepsie. CBD heeft namelijk invloed op de hoeveelheid calcium in de hersenen en CBD stimuleert de serotonine-receptoren in de hersenen. Dit is beide van invloed op de prikkeloverdracht in de hersenen. In Nederland is er een grootschalig onderzoek bezig naar de toediening van CBD bij kinderen met Dravet, waar kinderen zich nog voor kunnen aanmelden.[1] In Nederland is bij de apotheek de Bedrolite beschikbaar. Deze heeft een hoog CBD percentage, om zo ook kinderen met o.a. Dravet te kunnen helpen.
Let op!
Mogelijke ernstige bijwerkingen van CBD in combinatie met anti-epileptica Clobazam
Volgens een review kan CBD-toediening geassocieerd zijn met verhoogde leverenzymen in combinatie met valproaat en met sedatie en infectie van de bovenste luchtwegen in combinatie met clobazam. Dos Santos RG, et al. Expert Opin Drug Metab Toxicol, 7. April 2020 [im Druck]
In Europa is in september 2019 een CBD extract goedgekeurd voor epilepsie
De EU heeft voor de eerste keer het gebruik van een CBD extract goedgekeurd voor patiënten met twee zeldzame, maar ernstige vormen van epilepsie in de kindertijd (Lennox-Gastaut syndroom, het syndroom van Dravet) Artsen kunnen epidyolex voorschrijven, een orale oplossing die cannabidiol bevat. BBC vom 23. September 2019
FIRES is een zware vorm van epilepsie, die kinderen na een koortsachtige ziekte kunnen krijgen. Het is heel acuut eindigt meestal met een ernstige schade aan de hersenen of de dood. Artsen uit meerdere pediatrische centra in de Verenigde Staten gaven in zeven gevallen kinderen met FIRES die niet op antiepileptische medicatie of andere behandelingsmethoden reageerde een Cannabidiol-extract. Na het begin van de cannabidiol therapie verbeterde het aantal en de duur van de aanvallen bij 6 van de 7 patiënten. Een patiënt stierf als gevolg van meerdere orgaan falen na toediening van Isofluraan. [2]
CBD kan effectief zijn bij epilepsie als gevolg van hersentumor [3]. CBD heeft een wisselwerking met andere anti-epilepsie medicatie[4]. CBD-rijke cannabis verminderde de aanvallen bij kinderen met epilepsie volgens een enquete [5]
Ongeveer de helft van de kinderen met epilepsie hadden een significante verbetering door een behandeling met CBD.Volgens een analyse van data met 66 kinderen die lijden aan epilepsie, die een dagelijkse dosis van minstens 8 mg CBD per kg lichaamsgewicht, tegelijk met hun standaardmedicatie toegediend kregen, had 48.5% meer als 50% verbetering betreffende aanvallen,, 21.2% was aanval-vrij. Auteurs concludeerde, dat “bevonden was dat CBD potentiëel voordelen heeft als toegevoegde therapie voor ernstige kinder epilepsies, met name door vermindering van aanvallen.”[6]
Een combinatie van THC en CBD was effectief bij het verminderen van epileptische aanvallen bij kinderen
In een klein onderzoek met 7 deelnemers die leden aan epilepsie bij kinderen een cannabisextract met een verhouding van THC tot CBD van 1 tot 20, tolereerden alle patiënten het extract tot een dagelijkse dosis van 10-12 mg CBD per kilogram en hadden verbeteringen in de frequentie van aanvallen.
Cannabinoid Research Initiative of Saskatchewan, University of Saskatchewan, Canada.
Huntsman RJ, et al. Front Neurol. 2019 Jul 3;10:716.
CBD kan effectief zijn bij refractaire epileptische spasmen. In een open klinische studie met 9 patiënten met refractaire jeugd-onset epileptische spasmen bleek CBD effectief te zijn. De studie werd uitgevoerd door Amerikaanse onderzoekers aan de Yale University in New Haven en het Massachusetts General Hospital in Boston. Patiënten kregen plantaardige zeer zuivere CBD in drank naast hun basislijn medicatie bij een initiële dosering van 5 mg / kg / dag, waarbij met 5 mg / kg / dag elke week werd verhoogd tot een initiële beoogde dosering van 25 mg / kg / dag.Over het geheel genomen de response waarden bij 9 patiënten waren ongeveer 75 tot 80% na 4 weken van behandeling. Gedetailleerd waren 67%, 78%, 67%, 56%, 78%, 78% en 78% na 2 weken en 1, 2, 3, 6, 9 en 12 maanden CBD behandeling resp. Drie van de negen patiënten (33%) waren vrij van epileptische spasmen na twee maanden van de behandeling. Ouders rapporteerde subjectieve verbeteringen in de cognitieve en gedragsmatige domeinen. Bijwerkingen, vooral slaperigheid, werden gezien bij 89% van de patiënten. Herlopian A, Hess EJ, Barnett J, Geffrey AL, Pollack SF, Skirvin L, Bruno P, Sourbron J, Thiele EA. 2020;106:106988.
Anti-epileptische effecten van CBD worden gemedieerd door de vanilloid-1-receptor. Onderzoekers ontdekten dat TRPV1 (Transient Receptor Potential Vanilloid 1) een rol speelt bij de krampstillende effecten van CBD. Ze beoordeelden het effect van CBD op de aanvalsdrempel met behulp van een muismodel met een gegeneraliseerde aanval. Gray RA et al. Cannabis Cannabinoid Res. 2020;5(2):145-149.
Er kan een tolerantie ontwikkelen voor de anti-epileptische effecten van CBD
In een prospectieve studie met 92 patiënten met therapieresistente epilepsie in de leeftijd van 1 tot 37 jaar, die werden behandeld met een combinatie van THC en CBD in een verhouding van 1 op 20 , zagen onderzoekers een tolerantieontwikkeling. De gemiddelde follow-up tijd was 20 maanden. Tolerantie werd gedefinieerd als de noodzaak om de dosis met 30% of meer te verhogen. Tolerantie werd waargenomen bij 25% van de patiënten na een gemiddelde duur van 7 maanden.[7]
Meer weten over medicinale cannabis? Kijk op de website van de BMC. Meer wetenschappelijk onderzoek is te vinden op de IACM website.
[1] http://www.kinderneurologie.eu/ziektebeelden/epilepsie/behandeling/cannabisepilepsie.php
[2] Gofshteyn JS, Wilfong A, Devinsky O, Bluvstein J, Charuta J, Ciliberto MA, Laux L, Marsh ED. Cannabidiol as a Potential Treatment for Febrile Infection-Related Epilepsy Syndrome (FIRES) in the Acute and Chronic Phases. J Child Neurol, 21. September 2016 [Im Druck]
[4] Gaston TE, et al. Epilepsia. 2017 Aug 6. [in press]
[5] Aguirre-Velázquez CG. Neurol Res Int. 2017;2017:2985729
[6] Neubauer D, et al. Epilepsy Behav, 8. März 2018 [im Druck]
[7] Uliel-Sibony S, et al. Brain Dev 2020:S0387-7604(20)30183-2.
